بزرگنمایی:

مجید اسدی خبرنگار  روزنامه جمهوری اسلامی  :از شهرستان سوادکوه، دامداری و کشاورزی از قدیم الایّام جزو مشاغل اصلی هر ایل و طایفه بود و کسی را مالدار قلمداد می‌کردند که به امر کشاورزی، دامداری و باغداری به‌صورت مستمر فعالیّت داشته باشد.

سیاست‌های اشتباه در بیرون راندن دامدارها از جنگل‌ها و مراتع نه تنها باعث خسران عظیمی به توسعه جنگل‌ها شد بلکه حذف این عامل در انتشار بذر گیاهان از عوامل بدل شدن مراتع به صحرای خشک و عاری از سبزینه‌های طبیعی شد.

وقتی پای صحبت دامداران می‌نشینیم مسائل آنها یکی و دو تا نیست، آنها کوچ زودهنگام از ییلاق به قشلاق، استفاده از ذخیره‌های علوفه و یونجه که برای فصل زمستان تدارک دیده شد، تامین علوفه مورد نیاز دام با قیمت گزاف از بازار آزاد تهیّه  از مسائلی است که عرصه چنان بر این دامداران تنگ می‌کند که آنها برای جلوگیری از افت وزن دام خود آنها را به تیغ قصاب‌ها بسپارند ولو اینکه دام‌های مولّد و آبستن باشند!

با احساس این موضوع بر آن شدیم با یکی از این دامداران با سابقه شهرستان سوادکوه مصاحبه‌ای داشته باشیم؛ با هماهنگی‌های انجام شده توسّط یکی از همکاران خبرگزاری فارس و گروه رسانه‌ای اخبار سوادکوه راهی دامداری نجاتی واقع در خرمندیچال زیراب شدیم، در حالیکه نعمت الهی همانند پودری سفید رنگ در حال بارش بود و این امر باعث لغزندگی جاده و ایجاد داستانی شبیه فرار ماشین نقی معمولی به سمت عقب در اثر همان لغزندگی و تلاش‌هایی برای خارج کردن وسیله نقلیّه گروه از حالت بحران بود که لازمه ملاحظات امنیت برای این مسیر که در بافت شهری است را دوچندان می‌‌کند.

به خرمندیچال رسیدیم و با «رمضان نجاتی خرمندیچالی» در ورودی دامداری آشنا شدیم. او مردی بسیار خوش برخورد همانند تمامی اهالی سوادکوه بود که پس از بازدید از دامداری ما را به یک صبحانه کاری با محصولات تولیدی کارگاه خود دعوت کرد؛ چکیده این مصاحبه به این شرح است:

نجاتی در معرفی خود می‌گوید؛ «رمضان نجاتی‌خرمندیچالی دامدار سوادکوهی هستم که که تابستان را در دراسله و زمستان را در خرمندیچال سوادکوه به امر دامداری می‌گذرانم»؛ 45 سال دامدارم و 400 راس گوسفند و 20 راس گاو دارم.

وی درباره وضعیت کاری خود اینگونه می‌گوید؛ ساعت چهار صبح بیدار می‌شوم و به اتفاق دو کارگر برای دوشیدن شیر گاو و علوفه دادن گوسفندان به تلار گوسفندان می‌روند اما به علت سرما و نبود غذا، شیر گوسفندان را نمی‌دوشند و آن را به بره‌ها می‌دهند تا دچار سرمازدگی و لاغری نشوند.

نجاتی خرمندیچالی همان اول می‌رود سر اصل مطلب و می‌گوید؛ یکی از معضلات ما، تهیه خوراک دام است که شامل کنسانتره، یونجه، کاه و جو است و جالب است که خوراک دام نه تنها در تعاونی‌ها و حتی بازار آزاد موجود نیست!

این دامدار سوادکوهی تاکید می‌کند: ما حاضریم  خوراک دام بیشتر از قیمت مصوّب خریداری کنیم تا دام‌های آبستن را به کشتارگاه نفرستیم اما به‌‌دلیل مشکل تهیه علوفه در دی ماه بیش از  260 راس دام که برخی آبستن هم بوده‌اند را به کشتارگاه تحویل دادم!

«مالدار» سوادکوهی با اشاره به کوچ زودرس از ییلاقات به علّت خشکسالی می‌گوید؛ ما هر ساله مهرماه از ییلاق دراسله کوچ می‌کنیم و به این منطقه می‌آییم که به علت کشت‌نشدن علوفه در همین منطقه، دامداران دچار مشکل شدند، روزانه 12 کیسه و طی دو روز حدود یک تن علوفه به دام می‌دهیم که اکنون به علت نبود علوفه، جیره غذایی از سه وعده به دو وعده کاهش یافته است.

رمضان نجاتی با اشاره به اینکه زمین‌های اطراف دامداری او توسط خوش‌نشین‌های تهرانی معامله شده است گفت: پیشنهاد خرید خانه‌سرا و دامداری به مبلغ 15 میلیارد تومان برای خوش‌نشینی داشتم اما نپذیرفته‌ام چون وطن و‌ محل زندگی من است و دارای دو کارگر بیمه‌ای و خود هم مشغول به کار هستم و در منطقه دراسله کارخانه  پنیر دارم که برای تهیه شیر آن شیر دیگر دامداری‌ها را خریداری می‌کنم و حتی در تهیه علوفه به آنها کمک می‌کنم. 

نجاتی خرمندیچالی در ادامه می‌گوید: سازمان جهاد کشاورزی، «دامدارکارت» به ما داد و با توجه به اینکه 700 هزار تومان برای هر رأس گاو و 300 هزار تومان برای هر رأس گوسفند، وام می‌پردازد امّا حتی 50 میلیون تومان برای تامین علوفه که 12 روز است به حساب اینجانب واریز شده را حق برداشت نداریم و حواله‌ای برای تهیه خوراک به این مضمون در کارت‌خوان‌ها تعریف نشده است.

برای رفع این معضل وقتی به بانک مراجعه می‌کنیم، می‌گویند جهاد کشاورزی بروید؛ و جهاد کشاورزی نیز می‌گوید بانک! در صورتی‌که بانک‌ها حتی یک روز هم از جریمه دیرکرد خود نمی‌گذرند!
 

دامدار سوادکوهی با اشاره به اینکه دو تعاونی در بخش دامداری زیراب فعّال است، ادامه  می‌دهد: سال 73 تا 74 تعاونی گوسفندداران را تاسیس کردم اما اکنون به من می‌گویند شما را نمی‌شناسیم! بیش از هزار سهامدار در تعاونی دامداران عضو شده‌اند در حالیکه دامدار واقعی تعداد اندکی هستند و تعداد زیادی از این افراد با مبلغ 200 تا 300 هزار تومان برای دریافت وام یا هر عنوان دیگر عضو دامداران شدند و وام دامداری دریافت می‌کنند و از حواله تهیه علوفه استفاده کرده و در بازار آزاد به فروش می‌رسانند و مسؤولیت این امر با تعاونی دامداران است اما در سوادکوه کسی پاسخگوی دامداران نیست.

نجاتی با بیان اینکه در گذشته هزار تن سهمیه علوفه داشتیم، اضافه می‌کند: روزانه یک کامیون علوفه به تعاونی می‌آید که قبل از تخلیه در انبار توزیع می‌شود و ذخیره‌ای در انبارها وجود ندارد.

این دامدار سوادکوهی درباره وضعیّت نگهداری ذخیره علوفه تابستان برای فصل سرما در شهرستان سوادکوه اظهار می‌کند: توانایی و سیلوهای مورد نیاز برای این موضوع در شهرستان سوادکوه وجود ندارد که توجّه مسؤولان امر را می‌طلبد.

وی درباره وضعیت بررسی دام‌ها توسط دامپزشکی نیز می‌گوید: در بحث واکسیناسیون دام‌ها، برخی واکسن‌ها را به‌صورت آزاد و برخی توسط دامپزشکی تهیّه می‌کنیم که با همکاری دامپزشک به دام‌ها تزریق می‌شود.

در پایان این دامدار با ارزشمند توصیف کردن این کار، با توجّه به اینکه تنها شغلی است که هر ساعت از شبانه روز نقدینگی و یا سفارش برای فروش در اختیار است، ضمن پاسخ به توصیه این شغل به جوانان تاکید کرد: در صورتی که نیازهای اوّلیه دامداران تامین شود، می‌تواند شغل و منبع درآمد مناسبی برای جوانان در شهرستان سوادکوه باشد.